12.KAPSAYICI DEĞERLENDİRME
KAPSAYICI DEĞERLENDİRME
* Kapsayıcı değerlendirme,
çeşitli öğrenme ve gelişim özelliklerine sahip öğrencilerin ders öğrenme
hedeflerini karşılama konusundaki ilerlemelerini öğretmenlerinin anlamalarını sağlayan
faaliyetleri içerir.
* Kapsayıcı sınıf ortamlarında çeşitli gereksinimleri olan öğrencilere yönelik
yapılabilecek düzenlemeler mevzuatımız zemininde teminat altına alınmıştır.
* MEB Okul Öncesi ve İlköğretim Kurumları
Yönetmeliği ile Ortaöğretim Kurumları
Yönetmeliği’nde6 ölçme ve değerlendirmeye ilişkin temel
esaslar yer almaktadır.
* Bazı maddelerde de desteklenmesi gereken
öğrencilere ilişkin hususlar
belirtilmiştir.
* Kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitimlerine devam eden öğrenciler için;
* Bireyselleştirilmiş
Eğitim Programı Geliştirme
Birimi tarafından bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) hazırlanır ve bu öğrencilerin başarıları, bu programda yer alan amaçlara
göre değerlendirilir.
* Öğrencilerin başarısı; öğretim programı öğrenme kazanımları esas alınarak
dersin özelliğine göre yazılı sınavlar, uygulamalı
sınavlar, performans çalışmaları ve projeler ile işletmelerde beceri eğitiminde
alınan puanlara göre tespit edilir.
* Sınav soruları, öğretim programlarında belirtilen genel ve özel amaçlarıyla öğrenme kazanımları
esas alınarak hazırlanır.
* Öğretmen, ölçme ve değerlendirme yöntem ve araçlarıyla öğrencinin
programlarda amaçlanan bilgi ve becerileri kazanıp kazanmadığını sürekli
izler ve değerlendirir.
* Öğrencilerin durumunu belirlemeye yönelik faaliyetler, ders ve
etkinliklere katılım ile performans çalışmalarından oluşur.
* Geleneksel sınavlardaki
soruların uyarlanmasına yönelik dikkate alınması gereken öğrencilerin
başarısının belirlenmesinde, eleştirel ve yaratıcı düşünme,
araştırma, sorgulama, problem çözme ve benzeri becerileri ölçen araç ve yöntemlere önem verilir.
* Öğrencilerin başarısının ölçülmesinde,
geçerlilik, güvenirlilik ve kullanışlılık özellikleri açısından uygun ölçme araçları kullanılır.
* Ölçme aracının özelliğine göre
cevap anahtarı, dereceli puanlama anahtarı ya da kontrol listeleri hazırlanır
ve kullanılır.
* Kaynaştırma yoluyla
eğitim ve öğretimlerine devam eden öğrencilere yönelik ölçme değerlendirmede Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı
(BEP) esas alınır.
* Tam zamanlı
kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim alan öğrenciler ile özel eğitim
sınıflarında eğitimlerine devam eden
öğrencilere başarısızlıklarından
dolayı sınıf tekrarı yaptırılmaz.
Ancak; velinin yazılı talebi ve Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Geliştirme Biriminin kararı doğrultusunda, ilkokulda tam zamanlı kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim alan öğrenciler ile ilköğretim programı uygulayan özel eğitim sınıflarında eğitimlerine devam eden öğrencilere bir defaya mahsus olmak üzere sınıf tekrarı yaptırılabilir.
* Kapsayıcı değerlendirme, öğrencileri değerlendirmekten daha fazlasıdır.
* Öğrencilerin ve öğretmenlerin, öğrencilerin öğrenme hedeflerini karşılama
konusundaki ilerlemesini anlamalarını sağlayan devam eden faaliyetlerdir. Nicel ve nitel boyutları bulunur.
* Öğrenciler bu kapsamda biçimlendirici ve özetleyici değerlendirmeler yoluyla öğrendiklerini gösterirler (Taneri, 2019).
* Kapsayıcı değerlendirme, belirli öğrenci gruplarına yararlı olması amacıyla değerlendirmeyi değiştirmek ve çıtayı düşürmek demek değildir.
* Her ne kadar değerlendirme ve kapsayıcı sözcüğü yan yana gelince böyle algılanabilecek bir yapıyı çağrıştırsa da, herhangi bir öğrenci grubuna yararlı olması amacıyla olması gerekenden
farklı bir değerlendirme yapmak ya da değerlendirme ölçütlerini bir grubun lehine
olacak şekilde yapılandırmak hiç değildir.
* Kapsayıcı değerlendirme, her
öğrencinin gelişim ve öğrenme özelliklerine göre ortaya koyduğu performansını ölçmeye, yeterliklerini geliştirmeye ve veri elde etmeye
yöneliktir.
* Kapsayıcı değerlendirmenin özelliklerini ortaya koymak, onun daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır. Buna yönelik olarak;
*Değerlendirmenizi iyi bir değerlendirme tasarımı ile güçlendirin.
* Programınız içinde
çeşitli değerlendirme yöntemlerini kullanın.
* Seçimlerinizi değerlendirmenize dâhil edin.
*Kapsayıcı sınavlar
tasarlayın.
*Teknolojinin nasıl
yardımcı olabileceğini düşünün.
* Öğrencileri değerlendirme sürecine hazırlayın, dâhil edin ve destekleyin.
*Uygulamayı izleyin,
gözden geçirin ve paylaşın.
* Sınıf içi değerlendirmelerin kapsayıcılık derecesini belirlemek üzere bazı sorular
da sorabiliriz (Taneri,
2019):
* Sınıftaki tüm öğrencilerin yaptığınız değerlendirmede başarılı
olmasını istiyor musunuz?
* Değerlendirme öğrencilerin okul yaşantısına getirdiği
güçlü yanlar üzerine
mi inşa edildi?
* Değerlendirmede tüm öğrencilerin katılımı söz konusu
mu?
* Değerlendirmede çeşitliliklere/farklılıklara saygı
esas alındı mı?
* Değerlendirme öğrencilerin kültürel
deneyim ve yaşantıları doğrultusunda mı?
* Değerlendirme öğrencilerin farklı
gereksinimlerine yanıt veriyor
mu?
* Değerlendirme öğrencilerin kendilerini farklı yollarla ifade etmelerine olanak tanıyor mu?
* Özetle, kapsayıcı değerlendirme, çeşitli öğrenme
ve gelişim özelliklerine sahip öğrenci ve öğretmenlerin, öğrencilerin ders öğrenme hedeflerini karşılama konusundaki ilerlemesini anlamalarını sağlayan faaliyetleri içerir.
* Mevzuat
zemini olan kapsayıcı değerlendirmede, öğrencilerin özellikleri dikkate
alınarak öğrendiklerini ortaya koyması hedeflenir.
* Öğretmenlerimizin kendilerini ne kadar kapsayıcı değerlendirme yaptıkları konusunda değerlendirmeleri, daha kapsayıcı
olmaları noktasında bir içgörü sağlayacaktır.
* Kapsayıcı eğitimin
sınavlarla, ölçme ve değerlendirme ile ilgili boyutu olmakla birlikte, çeşitli bakımlardan akranlarından farklılık
gösteren öğrenciler için bir yerleştirme kararı gerektiren durumlarla da ilişkilendirilmektedir.
* Bu bağlamda, öğrencilerin gelişim ve öğrenme özelliklerinin değerlendirilmesinde kapsayıcı olunması, objektif performansının ortaya konulması bakımından çok önemlidir.
Yorumlar
Yorum Gönder